Gdy przychodzi nam płacić podatki, często się zastanawiamy, jakie jest właściwie ich przeznaczenie. Czy np. z podatku drogowego są wykonywane prace naprawcze i konserwujące na drogach publicznych? Odpowiedź brzmi: tak i nie. Ordynacja podatkowa definiuje podatki jako świadczenie pieniężne, które nie stanowi zapłaty za konkretną usługę i jest powszechnie nakładane przez wspólnotę prawa publicznego w celu generowania przychodów.
Oznacza to, że władze państwowe mogą przeznaczyć wpływy z podatku drogowego na utrzymanie, naprawę i modernizację infrastruktury, ale równie dobrze na wynagrodzenia pracowników z sektora publicznego, na wyrównywanie różnic społecznych lub na wsparcie badań, edukacji i nauki.
Zazwyczaj podatnik nie wie, jak faktycznie będą wydatkowane jego podatki, co czasami może rodzić frustrację. Nic dziwnego zatem, że doniesienia prasowe o miliardowych inwestycjach takich jak budowa prestiżowego lotniska lub dworca kolejowego, a szczególnie o marnotrawieniu podatków wywołują złość u podatników. Mimo to należy jednak pamiętać, że podatki są niezbędne, aby społeczeństwo mogło funkcjonować – zakres jest szeroki i sięga od opieki zdrowotnej po zapewnienie wewnętrznego i zewnętrznego bezpieczeństwa. Szkoły, drogi, szpitale, przedszkola, sądy, policja jak również ochrona środowiska są przecież finansowane z naszych podatków. Dlatego chętnie płacę podatki (lecz nie więcej, niż jest to konieczne).
Ponadto istnieją również podatki korekcyjne, dzięki którym państwo chce wyeliminować zachowania społecznie niepożądane. Wysoki podatek od wyrobów tytoniowych ma skłonić konsumentów do rezygnacji z palenia. W jakim stopniu to się uda, stoi pod znakiem zapytania.
System podatkowy w Niemczech – przypomnienie
System podatkowy w Niemczech jest złożony i obejmuje różne rodzaje podatków, które są pobierane zarówno przez rząd federalny, jak i przez rządy krajów związkowych oraz samorządy lokalne. Poniżej przedstawiam podstawowe informacje o najważniejszych podatkach w Niemczech:
1. Podatek dochodowy od osób fizycznych (Einkommensteuer)
Podatek dochodowy jest pobierany od dochodów osób fizycznych, w tym wynagrodzeń, dochodów z działalności gospodarczej, rent i emerytur, a także dochodów z kapitału i nieruchomości. Stawki podatkowe są progresywne i w 2023 roku wynoszą od 0% do 45% dla najwyższych dochodów. Istnieje także tzw. „Solidaritätszuschlag” (dodatek solidarnościowy), który wynosi 5,5% podatku dochodowego i jest pobierany w celu wsparcia integracji wschodnich krajów związkowych.
2. Podatek od osób prawnych (Körperschaftsteuer)
Podatek od osób prawnych jest pobierany od dochodów generowanych przez firmy i inne organizacje prawne. Stawka podatku wynosi 15%. Do tego należy doliczyć dodatek solidarnościowy oraz podatek handlowy (Gewerbesteuer), który jest pobierany przez gminy i którego stawka może się różnić w zależności od lokalizacji.
3. Podatek VAT (Umsatzsteuer)
Podatek VAT, znany w Niemczech jako Umsatzsteuer, jest podatkiem od towarów i usług. Standardowa stawka VAT wynosi 19%, ale istnieje również obniżona stawka 7% dla niektórych towarów i usług, np. żywności, książek i czasopism. Niektóre usługi są zwolnione z VAT.
4. Podatek od nieruchomości (Grundsteuer)
Podatek od nieruchomości jest pobierany od właścicieli nieruchomości i oparty jest na wartości nieruchomości. Stawka podatku jest ustalana przez lokalne samorządy i może się różnić w zależności od lokalizacji.
5. Podatek od spadków i darowizn (Erbschaftsteuer und Schenkungsteuer)
Podatek od spadków i darowizn jest pobierany w przypadku przekazania majątku w drodze spadku lub darowizny. Stawki podatkowe zależą od stopnia pokrewieństwa i wartości otrzymanego majątku.
6. Podatek od zysków kapitałowych (Abgeltungsteuer)
Dla dochodów z kapitału, takich jak odsetki, dywidendy i zyski kapitałowe, obowiązuje stawka podatku w wysokości 25%, plus dodatek solidarnościowy i ewentualny kościelny podatek dochodowy (Kirchensteuer) dla osób, które są członkami kościoła płacącego podatki.
System podatkowy w Niemczech oferuje również różne ulgi i odliczenia podatkowe, które mogą zmniejszyć wysokość należnego podatku, np. za ubezpieczenie zdrowotne i społeczne, wydatki na edukację czy ulgi na dzieci (Kindergeld).